Federal seçimler, yeni Bundestag’ın oluşumunu ve hasılı bir sonraki şansölyeyi belirleyecek. Seçmenler, iki oy kullanarak hem lokal temsilci hem de partiler ortası orantılı dağılımı belirleyecekler. Toplam 630 koltuklu mecliste, 299 direkt seçilen temsilci ve 331 oranlı dağıtımla belirleniyor.
Seçimler genel hatlarııyla AfD ve tersleri ekseninde yaşanacak. Hiçbir partinin tek başına yüzde 50’nin üzerinde oy alması beklenmiyor. Öte yandan temel gayretin AfD’ye karşı olduğu çıkarımında bulunmak yanlış olmayacaktır: Çünkü hepsinin ortak beklentisi bu partinin iktidar olabileceği bir sonucun çıkmaması. Bu durum Almanya haritasına da yansıdı. Tıpkı soğuk savaş periyodunda olduğu üzere; Almanya, doğusundaki illerde birinci parti AfD, batısındaki illerde birinci parti Hristiyan Demokratlar olmak üzere ikiye ayrıldı.
ANKETLERDE ÖNE ÇIKAN ADAYLAR
Friedrich Merz – CDU/CSU
Eski Şansölye Angela Merkel’in partisinden gelen CDU/CSU lideri Merz, seçim kampanyasında göç konusunu ön plana çıkarıyor. Göçmen akışına karşı daha sıkı denetimler getirme vaadi, hem seçmen dayanağını artırma hem de çok sağın yükselişini engelleme maksadı taşıyor. Fakat, bu strateji klâsik ana akım partiler ortasında uzun müddettir var olan uzlaşmayı sarsıyor.
Merz, AfD ile hiçbir işbirliğine gitmeyeceğini açıkça belirtirken, mahallî basında SPD yahut Yeşiller ile mümkün koalisyonların zorluklarını da vurguluyor. Bu, göç ve ekonomik siyaset bahislerindeki temel uyuşmazlıkların yanı sıra, kamuoyunun kimi siyasetlerini iptal etme tarafındaki söylemi nedeniyle de dikkat çekiyor.
Alice Weidel – AfD
Aşırı sağ çizgide yer alan AfD, bilhassa göçmen akışına karşı sert bir tavır sergiliyor. Weidel, hudutların kapatılması, denetim altına alınması ve yasa dışı göçmenlerin hudut dışı edilmesi üzere siyasetleri öne çıkarıyor. Bu siyasetler, bilhassa ülkenin muhakkak kısımlarında ve göç zıddı seçmen kümeleri ortasında yankı buluyor.
Elon Musk’ın AfD’ye yönelik takviye açıklamaları ise, ülke genelinde tarihi hafızanın yine gündeme gelmesine neden oldu; mevcut şansölye Olaf Scholz da bu durumu sert tabirlerle kınadı.
Olaf Scholz – SPD
Görevdeki şansölye Scholz, krizli koalisyon idaresi ve iç çekişmeler yüzünden önemli prestij kaybı yaşamış durumda. Anketler, Scholz’un ve SPD’nin yaklaşık 10 puanlık düşüş yaşayabileceğini öngörüyor.
SPD içinde, Scholz yerine savunma bakanı Boris Pistorius’un aday gösterilebileceğine dair söylentiler de mevcut. Bu durum, partinin kriz idaresindeki başarısızlığına karşı seçmen takviyesini tekrar kazanma uğraşlarını yansıtıyor.
Robert Habeck – Yeşiller
Yaklaşık %13 oy oranıyla öne çıkan Yeşiller, tek başına iktidar olma ihtimalini düşük görse de, bir sonraki hükümetin kurulmasında kritik bir rol oynayabilir. Ekonomik ıslahatlar, borç freninin revizesi ve çevreci yatırımlar üzere bahislerde SPD ile emsal siyasetler izleseler de, koalisyon ortaklarıyla yaşanabilecek iç çekişmeler tartışma konusu.
ANKETLER NE DİYOR
Forsa Enstitüsü’nün son anketine nazaran:
CDU/CSU: %29
AfD: %21
SPD: %15
Yeşiller: %13
Bu sonuçlar, klasik merkez sağ güç olan CDU/CSU’nun seçimde önde olduğunu gösterirken, AfD’nin de önemli bir rakip olarak ön plana çıktığını ortaya koyuyor. Fakat, Alman siyasi sisteminde tek başına iktidar kurulamayacağı için, koalisyon görüşmeleri seçim sonrası en kritik süreçlerden biri olacak.
Hiçbir parti tek başına %50’nin üzerinde oy alamayacağı için koalisyon hükümeti kurulması kaçınılmaz görünüyor.
Bu durum, CDU/CSU, SPD ve Yeşiller ortasında, göç, ekonomik siyaset ve iç çekişmeler yüzünden müzakerelerin kuvvetli geçeceğini gösteriyor. Bilhassa Merz’in AfD ile işbirliğine kesin dîyen hali, koalisyon seçeneklerini sınırlarken, SPD ve Yeşiller ortasında da ahenk problemleri yaşanabilir.
Seçimler, yalnızca partiler ortası güç istikrarını tekrar belirlemekle kalmayacak; tıpkı vakitte göç, ekonomik ıslahatlar ve toplumsal entegrasyon üzere mevzularda ülkenin geleceğine dair ipuçları verecek.
AfD’nin göçmen siyasetlerinde sert söylemi ve yükselen seçmen dayanağıyla, ülkenin siyasi tartışmalarını alevlendirmeye devam ederken, koalisyon dışında kalacağına kesin gözüyle bakılıyor.
Geleneksel partilerde CDU/CSU’nun Merz liderliğinde göç ve mali disiplin vurgusu, SPD’nin iç krizleri ve Yeşiller’in ıslahat odaklı yaklaşımı ortasında yaşanan uyumsuzluk, seçim sonrası hükümet kurma sürecini karmaşıklaştıracak.
Seçim sonuçları, Almanya’nın önümüzdeki yıllar için nasıl bir yol haritası çizeceğini belirleyecek değerli dönüm noktalarından biri olarak bedellendiriliyor.