Ahmet Boyacıoğlu
Berlin Sinema Festivali’nin (Berlinale) açılış merasiminde sunucu, “Berlin her vakit politik bir şenlik olmuştur” dedi. Çok hakikat. İki Almanya’nın farklı olduğu ve kentin içinden bir duvarın geçtiği yıllarda da Berlin Sinema Şenliği daima siyasetin gölgesinde kalmış, Doğu ve Batı bloklarının hesaplaştığı bir platform olmuştu. Şenliğin kurucusu ve 1951–1976 yılları ortasındaki direktörü Alfred Bauer’ın Nazi geçmişi 2020 yılında açığa çıkınca yıllardır ismine verilen özel mükafatın çabucak kaldırıldığını ve Bauer’in tarihin karanlıklarına terk edildiğini de belirtmekte yarar var.
Bu yılki açılış merasimi de Ukrayna ile başladı, İran ile sona erdi. Politik konuşmalar öne çıkınca (Zelenski de bir görüntü ilişkisi ile merasime katıldı ve ayakta alkışlandı) epeyce uzun ve sıkıcı bir merasim izledik. Merasime (Cem Özdemir dahil) dört federal bakanın katılması bile siyasetin ne kadar işin içinde olduğunun göstergesiydi. Herkes elinden geldiğince Ukrayna ile dayanışma içinde olduğunu belirten konuşmalar yaptı. Ukrayna’nın Berlin Büyükelçisi ayrıyeten izleyicilere tanıtıldı. Savaş başladığı sırada Kiev’de Zelenski ile ilgili bir belgesel çekmekte olan Sean Penn de “Superpower” isimli sinemasıyla Festival’in programında yer alıyor. Sahneye çıkıp kısa bir konuşma yaptıktan sonra Zelenski’yi takdim etme vazifesi de Sean Penn’e verilmişti.
Törende Türkiye ve Suriye’deki zelzele ikinci planda kaldı. Almanya’nın şu an için daha değerli problemleri var. Bir araştırmada ‘Almanya Ukrayna’ya jet uçağı göndersin mi?’ sorusuna yüzde 24, ‘evet’ cevabını vermiş. Yakın gelecekte ‘Almanya savaşa katılsın mı?’ diye sorulunca ne diyecekler çok merak ediyorum. Yeniden de Münih’te düzenlenen Güvenlik Toplantısı’nda Türkiye’nin iktisadının sarsıntıdan sonra ne kadar küçüleceği konusu gündeme gelmiş. Zira NATO’nun silahlanmaya daha fazla para harcaması kelam konusu. Yani herkes elini cebine atmalı, münasebetiyle iktisadı makûs bir Türkiye şu an kimsenin işine gelmiyor.
Neyse, biz tekrar Berlin Sinema Festivali’ne geri dönelim. Aldığım bilgiye nazaran bu yıl Türkiye’den 92 sinema Berlin’e başvurmuş. Yalnızca Burak Çevik’in “Unutma Biçimleri” isimli sineması Festival’in yan kısımlarından Forum’da gösterilecek. Üç–dört sinemamızın Berlin’e seçildiği yıllar ne yazık ki geride kaldı. Almanya’da yaşayan, hatta kimileri Almanya’da doğan Türkiye kökenli direktörlerin Alman imali sinemalarının şenliğe seçilmiş olmasıyla teselli bulmaktan öteki bir deva yok şimdilik.
Berlin doğumlu İlker Çatak’ın “Öğretmen Odası” (Das Lehrerzimmer / The Teachers’ Lounge) isimli sineması Festival’in Panorama Bölümü’nde yer alıyor. Çok beğendiğim bu sineması anlatmak epeyce sıkıntı. Bir okul var. Öğrencilerin 12-13 yaşlarında olduğu bir sınıf düşünün. Fakat bu okul bildiğimiz, hayal edebileceğimiz bir okul değil. Çocuklara erişkin üzere davranılıyor, söyledikleri ciddiye alınıyor. Yeri geldiğinde kendilerini çok seven öğretmenlerini de, okul idaresini de zalimce eleştirebiliyorlar. Doğal ki bu da öğretmenlerin işini çok güçleştiriyor. Müdürün öğretmenlerle yaptığı toplantıya sınıfı temsilen iki öğrenci katılıyor ve niyetlerini söylüyorlar. İnanmayacaksınız ancak oy hakları da var. Hasılı sinema uzayda, bizim bilmediğimiz bir gezegende geçiyor üzere geldi bana. Ve bir kere daha öğretmenliğin ne kadar sıkıntı lakin bir o kadar da kıymetli ve kutsal bir meslek olduğunu hatırlattı.
Sevdiğim sinemalar hakkında çok detaylı yazmayı sevmiyorum. Epeydir üzerinde düşündüğüm bir bahis var. İğneden ipliğe, kağıttan buğdaya, her şeyi ithal eden bir ülkeyiz. Birinci kurulacak hükümette de eğitim bakanının Finlandiya’dan ithal edilmesini hayal ediyordum. İşte bu nedenle “Öğretmen Odası”nı izlemek çok uygun geldi.