İsrail’de Benjamin Netanyahu hükümetinin, yargının yetkilerini kısıtlayan yasal düzenlemelerine karşı “sivil itaatsizlik günü” kapsamında kitlesel protestolar gerçekleştiriliyor.
Göstericiler, Tel Aviv’in ana arteri Ayalon Otoyolunu trafiğe kapattı.
Hükümet, tartışmalı yargı düzenlemesini Meclisten geçirme noktasında adım adım ilerlerken, bunu “yargıya müdahale” olarak pahalandıran kümelerin ülke genelinde 12 haftayı geride bırakan hareketleri de artıyor. Göstericiler, daha evvel davetleri yapılan bugünkü hareket çerçevesinde başta Tel Aviv olmak üzere ülke genelinde ana arterlerde ve kent meydanlarında kümeler halinde toplanmaya başladı.
Tel Aviv’deki göstericiler, ellerinde İsrail bayraklarıyla “demokrasi” sloganları atarak şov alanlarına hakikat yürüyor. İsrail polisi kentte şovların odak noktası haline gelen Kaplan Caddesi’ne çıkan yolları trafiğe kapattı. Bir küme yedek askerin de ortalarında bulunduğu kimi göstericiler ise, işgal altındaki Doğu Kudüs’teki Eski Kent’in surlarına İsrail bayrağı ve büyük pankarta basılı “İsrail bağımsızlık bildirgesini” astı. Göstericiler, ülke genelinde birçok noktada İsrail hükümetinin yargı düzenlemesini eleştiren pankart, afiş, maket ve kolay heykeller hazırladı.
İsrail basınında yer alan imgelerde, kıyı ve kuzey kentlerinde göstericilerin birtakım ana yollar ve kavşakları kapattığı görüldü.
Savunma bölümü çalışanları da şovlara katıldı
Haaretz’in haberine nazaran savunma endüstrisi şirketi Rafael’in yüzlerce çalışanı ve emeklisi de fabrika önünde şov yaptı. İsrail’in hava savunma sistemi Demir Kubbe’nin üreticisi Rafael çalışanları, basına konuşmayı reddetti lakin “Demokrasi olmadan güvenlik yok”, “Bizler İsrail’in demir kubbesiyiz” yazılı dövizler taşıdı. İsminin bâtın kalmasını isteyen bir mühendis, şirketin kimliklerini açıklamadan şovlara katılmalarına müsaade verdiğini söyledi.
Başta Tel Aviv, Hayfa, Batı Kudüs ve Netanya üzere büyük kentler olmak üzere, ülke çapında onlarca noktada farklı meslek kümeleri ve sivil toplum örgütlerinin gün uzunluğu şovlar düzenlemesi bekleniyor. İsrail polisi, şu ana kadar şovlarda 5 kişinin gözaltına alındığını açıkladı.
İsrail’deki tartışmalı yargı düzenlemesi
Adalet Bakanı Yariv Levin, 5 Ocak’ta Yüksek Mahkemenin yetkilerini sınırlandıran, yargının, hakimlerin seçimi üzerindeki tesirini azaltan bir “yargı reformu” planladıklarını duyurmuştu. Netanyahu başbakanlığındaki koalisyon hükümetinin, yargının birtakım yetkilerini Meclise devretmeye yönelik atılımları, Yüksek Mahkeme başta olmak üzere hükümet ile İsrail yargı düzeneği ortasında tansiyona yol açmıştı. Ülkedeki en yüksek yargı makamı olarak vazife yapan İsrail Yüksek Mahkemesi, Meclisin çıkardığı kanunları, anayasa taslağı olarak kabul edilen “temel yasalara” karşıtlık gerekçesiyle bozma yetkisine sahip. Netanyahu hükümeti, açıkladığı yargı düzenlemesinde, Yüksek Mahkemenin, Meclisin çıkardığı kanunları bozma yetkisinin büyük ölçüde elinden alınacağını belirtmişti.
Hükümetin yargının yetkilerini kısıtlayan ve iktidarın yargı atamalarında kelam sahibi olmasını öngören yargı düzenlemesi, İsrail içinde ve milletlerarası alanda yargının yetkilerini kısıtladığı gerekçesiyle ağır formda eleştirilmişti. Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un, taraflara “iç savaş” uyarısı yaparak sunduğu alternatif tasarı da iktidar tarafından reddedilmişti.